Dział sady
Zakładanie sadu krok po kroku, sad owocowy projekt, dobór gatunków
Data: 2023-01-01, Data edycji: 2023-02-10
Zakładanie sadu krok po kroku.
WYBÓR TERENU POD SAD
Sad owocowy projekt. Podstawowym warunkiem uzyskania wysokiej dochodowości sadu jest wybór możliwie najlepszego stanowiska.
Założenie sadu na nieodpowiednim stanowisku grozi całkowitym jego zniszczeniem w czasie ostrej zimy.
Dotychczasowa praktyka sadownicza wykazała, że mamy dostateczną ilość dobrych gleb i stanowisk pod sady owocowe. Z tego więc względu można bez większego ryzyka uprawiać większość gatunków drzew owocowych.
Zakładamy sad.
Najodpowiedniejszym stanowiskiem pod owocowy sad są łagodne zbocza, na których nie gromadzi się zimne powietrze.
Zboczy zbyt stromych, uniemożliwiających zastosowanie pełnej mechanizacji, nie można wykorzystać pod sad towarowy bez specjalnego ich przygotowania. Polega ono na zrobieniu tarasów umożliwiających wykonywanie podstawowych zabiegów.
W żadnym wypadku nie należy sadzić drzew w zastoiskach mrozowych, w dolinach i kotlinach, z których nie ma odpływu zimnego powietrza. Tereny silnych wiatrów oraz tzw. pasy gradowe nie nadają się również pod sady towarowe.
Nie bez znaczenia jest także kierunek skłonu. Skłony południowe odznaczają się dużymi wahaniami temperatury, są ciepłe, lecz jednocześnie zbyt suche. Na północnych zboczach natomiast wilgotność jest zwykle dostateczna, ale dla niektórych gatunków (brzoskwinie, morele) czy odmian może tam być za mało słońca. Warunki na zboczach zachodnich i wschodnich są pośrednie i dlatego najlepiej nadają się one pod sady. Pod sady nadają się również tereny równinne.
Zakładanie sadu krok po kroku. Jeśli ukształtowanie terenu sprzyja uprawie drzew owocowych, przystępuje się do badania gleby. Na wybranym terenie należy wykopać kilka odkrywek glebowych głębokości 2 m. W odkrywkach tych bada się układ charakterystycznych warstw, zwracając uwagę przede wszystkim na podłoże, w którym będzie rozwijać się większość korzeni. Jeśli w profilu glebowym występują warstwy rudawca (orsztynu) lub inne warstwy zbite (pyłu, iłu), gleba ta nie nadaje się pod sad. Gleba jest tym lepsza pod sad, im głębiej mogą się korzenić drzewa.
O tym jaka jaka ziemia pod drzewa owocowe jest najlepsza przeczytasz właśnie w tym artykule. Dowiesz się tu również co zrobić, aby poprawić jej własności.
Inną przeszkodą do głębokiego wrastania korzeni drzew owocowych może być wysoki poziom wody gruntowej. Nie można zakładać sadów owocowych w glebach, w których woda gruntowa występuje zbyt płytko.
Na jakiej głębokości powinna być woda gruntowa dla poszczególnych roślin sadowniczych przeczytasz w tym artykule woda gruntowa w glebie
DOBÓR GATUNKÓW, ODMIAN I FORM DRZEW OWOCOWYCH
Dobór gatunków i odmian zależy od wielu czynników. Poza omówionymi już warunkami glebowymi i klimatycznymi, które w zasadzie decydują o wyborze gatunków i odmian, trzeba uwzględnić takie czynniki, jak odległość od rynku zbytu, jakość dróg i ilość rąk do pracy. Nie można np. zakładać dużego sadu czereśniowego tam, gdzie nie ma dobrych dróg, albo brak jest dostatecznej liczby ludzi do zbioru owoców. Odpowiedni dobór gatunków i odmian pozwala na bardziej równomierny rozkład prac w ciągu całego roku, a więc i równomierniejsze zapotrzebowanie na pracę ręczną. Odgrywa to szczególnie dużą rolę w gospodarstwach państwowych i spółdzielczych. Dotychczasowe próby mechanicznego zbioru wiśni i śliw wydają się wskazywać, że już wkrótce ręczny zbiór tych owoców będzie można zastąpić maszynowym. Podobnie kombajn do zbioru porzeczek pozwoli na zakładanie dużych plantacji towarowych nawet w gospodarstwach o małej liczbie rąk do pracy.
Zakładanie sadu jabłoniowego, zakładanie sadu śliwowego. Z intensyfikacją i specjalizacją sadownictwa związane są określone typy sadów, najbardziej ekonomiczne w danych warunkach. Przede wszystkim nie należy zakładać kwater wieloodmianowych, gdyż po pierwsze- przy dużej liczbie odmian nie można wyprodukować większej jednolitej partii owoców, po drugie- każda odmiana wymaga nieco innego pielęgnowania, ponieważ jedne odmiany są bardzo wrażliwe na parch, inne na mączniak, jedne wymagają specjalnego cięcia, inne natomiast- chemicznego przerzedzania zawiązków itp. Jeszcze bardziej niepożądane jest zakładanie kwater wielogatunkowych. Największą ich wadą jest trudność prowadzenia racjonalnej walki z chorobami i szkodnikami. Zarówno na kwaterach wielogatunkowych, jak i wieloodmianowych trudno jest racjonalnie zorganizować pracę, szczególnie podczas zbioru, który wówczas wykonuje się w różnych terminach i w różnych miejscach sadu. Kwatera powinna więc składać się z 2-4 odmian jednego gatunku.
Dobór gatunków i odmian w sadzie wiąże się ściśle z wielkością sadu, a także z jego typem. W sadach przydomowych i ogródkach działkowych można posadzić drzewa kilku gatunków i odmian, ponieważ względy organizacyjne nie odgrywają tu roli, a użytkownik ma świeże owoce przez większą część roku. Powinno się sadzić drzewa karłowe lub półkarłowe o małych rozmiarach i wcześnie wchodzące w okres owocowania.
W praktyce jednak nie produkuje się drzew karłowych na wysokim pniu, gdyż oznaczałoby to rezygnację z ich zalet- ułatwionego pielęgnowania i zbioru- oraz groziłoby niebezpieczeństwem przewracania się drzewek obciążonych owocami. Drzewa karłowe mają bowiem najczęściej słaby i płytki system korzeniowy.
Do największych zalet drzew karłowych należy zaliczyć wczesne wchodzenie w okres owocowania. Jeśli chodzi o plenność, to ze względu na małe rozmiary drzew, plon z jednego drzewa jest niewielki, ponieważ jednak drzewa te sadzi się gęsto, wydajność z hektara jest wysoka. Ostatnio wzrasta u nas ogromnie zainteresowanie drzewami karłowymi i półkarłowymi.
Najwięcej sadów jabłoniowych znajdujących się w pełni owocowania składa się z drzew silnie rosnących niskopiennych, natomiast w starych sadach najczęściej są to drzewa wysokopienne. Do najważniejszych zalet drzew niskopiennych można zaliczyć:
— większą wytrzymałość na mróz niż drzew wysokopiennych;
— wcześniejsze wchodzenie w okres owocowania i większą plenność;
— łatwiejsze wykonanie wszelkich zabiegów pielęgnacyjnych jak cięcie, zbiór, opryskiwanie;
— zmniejszenie strat spowodowanych strącaniem owoców przez wiatry.
Drzewa w sadach wiśniowych i czereśniowych, w których przewidziany jest w przyszłości zbiór mechaniczny kombajnami, powinny mieć pień wysokości mniej więcej 70 cm.
Do największych trudności, jakie napotyka sadownik w prowadzeniu sadów niskopiennych, należy zaliczyć ochronę drzew przed zającami. Próbowano stosować u nas różne środki odstraszające, którymi smarowano pień i konary drzew niskopiennych, jednak w czasie surowych zim okazały się one niewystarczające. Najlepszym sposobem ochrony drzew przed zającami jest ogrodzenie sadu drucianą siatką.
Drugą trudność sprawiała do niedawna uprawa gleby pod koronami drzew niskopiennych. Udało się ją przezwyciężyć dzięki zastosowaniu środków chemicznych zwanych herbicydami, które niszczą chwasty.
Zapoznaj się również z artykułem jak sadzić drzewa owocowe odległości .