Czytaj również zakładanie sadu owocowego , zakładanie sadu krok po kroku , jaka ziemia pod drzewa owocowe , jak sadzić drzewa , sposoby cięcia , typy koron , przeszczepianie drzew owocowych , rany zgorzelinowe

Nawozy i nawożenie drzew owocowych- potrzeby pokarmowe i nawozowe

Wymaganiami pokarmowymi nazywamy sumę składników potrzebną drzewu do normalnego wzrostu i plonowania.
Określa się je ilością składników pobieranych przez roślinę.
Z plonem z sadu, jeśli nawet jest on wysoki, zabiera się niezbyt dużo składników mineralnych. Owoce zawierają przede wszystkim duże ilości wody i cukrów. Potrzeby pokarmowe drzew owocowych są zatem znacznie wyższe niż ilość składników zabieranych z plonem. Duża ilość składników pokarmowych zużywana jest na wytworzenie nowych pędów i korzeni, pogrubienie istniejących korzeni, pędów, gałęzi, pnia oraz na wytworzenie liści, z których część składników powraca do gleby jesienią.
Potrzeby nawozowe są najczęściej wyższe od pokarmowych, gdyż poza zaspokojeniem potrzeb pokarmowych drzew, mają miejsce straty nawozów przez wymywanie ich w głębsze warstwy gleby lub zmywanie przez spływającą wodę deszczową, uwstecznianie w glebie, pobieranie przez chwasty, trawę itp.

WPŁYW POSZCZEGÓLNYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH NA WZROST I OWOCOWANIE DRZEW

Nawozy i nawożenie drzew owocowych. Utrzymanie odpowiedniej proporcji między podstawowymi składnikami pokarmowymi podawanymi w nawozach jest podstawą prawidłowego nawożenia sadów. Doświadczenia, zarówno polskie, jak i zagraniczne wykazały, że wystarczający wzrost drzew i zadowalające owocowanie można uzyskać, stosując nawet niskie dawki nawozów, pod warunkiem zachowania odpowiedniej proporcji między składnikami. Ta sama zależność odnosi się również do bardzo wysokiego poziomu nawożenia, które wtedy nie jest tak szkodliwe dla drzew.
Nawożenie sadu jabłoniowego. Za najbliższy optimum uważa się obecnie stosunek N : P2 O 5: K2O jak 1:0,5:1,2. Oznacza to, że na przeciętnej glebie, przy dawce, np. 100 kg N na 1 ha pozostałe składniki powinny wynosić 50 kg P205 i 120 kg K2 O.

Nawożenie sadu obornikiem

Jaki nawóz pod sad? Najlepszy jest obornik. W oborniku znajdują się wszystkie składniki potrzebne roślinom. Te podstawowe zawiera przeciętnie w ilości 0,5% N, 0,25% P2O5, 0,6% K2O. Nawożenie sadu obornikiem prawie nigdy nie prowadzi do zachwiania równowagi między składnikami potrzebnymi do wzrostu drzew owocowych.

OBJAWY I SKUTKI NIEDOBORU LUB NADMIARU SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH

Jednym a często i jedynym sposobem określania potrzeb nawozowych drzew owocowych jest obserwacja ogólnego wyglądu drzewa, długopędów i liści. Objawy niedoboru składników łatwo przemieszczających się w roślinie (N, P, K, Mg) występują najczęściej na liściach najstarszych. Natomiast niedobór składników trudno przemieszczających się (Fe, Cu, Zn) objawia się na liściach najmłodszych, położonych blisko wierzchołka długopędu.

AZOT.

Nawożenie sadu azotem. W sadach zaniedbanych lub po długotrwałych opadach deszczu mogą wystąpić na drzewach objawy niedoboru tego składnika. Przyrosty pędów są wówczas krótkie i cienkie, liście zaś niewielkie, cienkie, o barwie jasnozielonej lub nawet cytrynowej. Pod koniec lata przebarwiają się na żółto, purpurowo lub brązowo i wcześnie opadają. Owoce są małe, twarde i intensywnie wybarwione.
W naszych warunkach, a zwłaszcza w wielu sadach intensywnie nawożonych, znacznie częściej występuje nadmiar azotu. Na młodych drzewach przyrosty są długie i grube i mogą nie zdążyć zdrewnieć do zimy. Liście są duże, o barwie ciemnozielonej. Owoce wyrastają zbyt duże, są niesmaczne, słabo wybarwione oraz źle się przechowują i łatwo podlegają gniciu.

FOSFOR.

Nawożenie sadu fosforem. W sadach naszego kraju nie występuje niedobór fosforu, który objawia się zahamowaniem wzrostu, opadaniem kwiatów i zawiązków. Drzewa owocowe wykazują dużą zdolność pobierania fosforu z głębszych warstw gleby i z tego względu nie zaleca się nawozić fosforem drzew po posadzeniu. Nadmiar fosforu występuje tylko sporadycznie. Przenawożenie tym składnikiem może utrudniać pobieranie innych składników, a zwłaszcza żelaza, cynku i potasu.

POTAS.

Nawożenie sadu potasem. W intensywnie prowadzonych sadach nie występuje niedobór potasu. Jedynie na glebach ciężkich, nienawożonych przez wiele lat potasem oraz na glebach przenawożonych magnezem lub wapniem mogą wystąpić objawy jego niedoboru. Pędy drzew są wtedy skrócone i cienkie, a wierzchołki ich często zasychają. Na brzegach liści występują zmatowienia. Tkanka liści stopniowo zasycha, tworząc tzw. brzeżną nekrozę . Brzegi liści często wywijają się w górę ku nerwowi głównemu. Owoce z tych drzew są mało soczyste, niesmaczne, drobne, łatwo pękają, lecz są dobrze wybarwione. Nadmiar potasu może wystąpić u drzew owocowych rosnących na glebach lekkich. Łączy się on z występowaniem objawów niedoboru magnezu.

MAGNEZ.

W naszych sadach bardzo często występuje niedobór magnezu. Szczególnie ostro na niedobór magnezu reagują drzewa młode, rosnące na glebach lżejszych, zakwaszonych lub obficie wapnowanych oraz przenawożonych potasem. Objawy niedoboru magnezu stają się widoczne w drugiej połowie lata. Na starszych, a później na młodych liściach długopędów, pomiędzy nerwami bocznymi i nerwem głównym występują najpierw żółte przebarwienia, które stopniowo powiększają się, brunatnieją. Następnie liście zamierają . Drzewo zrzuca najstarsze liście, a na wierzchołkach pędów pozostają tylko najmłodsze liście. Nadmiar magnezu nie występuje w naszych sadach.

WAPŃ.

Widoczny niedobór wapnia jest u drzew zjawiskiem bardzo rzadkim. Często natomiast, zwłaszcza na jabłkach dużych obserwuje się występowanie choroby fizjologicznej zwanej gorzką plamistością podskórną . Jest ona powodowana zahamowaniem dopływu wapnia do rozwijających się owoców. Nasilenie choroby obserwuje się głównie w okresie przechowywania. Na powierzchni owoców powstają brunatne, zagłębione plamy. Miąższ w miejscu plam staje się gąbczasty i gorzki.
Na glebach wapiennych lub przewapnowanych obserwuje się nadmiar wapnia, który wpływa na ograniczenie pobierania żelaza, manganu i potasu.

ŻELAZO.

Na glebach zasadowych o wysokiej zawartości wapnia w podłożu występuje niedobór żelaza. Objawy chlorozy widoczne są początkowo na młodych wierzchołkowych liściach. Tkanka liści, z wyjątkiem nerwów, żółknie, potem bieleje, a następnie zamiera. W miarę pogłębiania się chlorozy następuje zahamowanie wzrostu pędów oraz zamieranie pojedynczych konarów. Nadmiar żelaza nie występuje w sadach naszego kraju.

BOR.

Na glebach piaszczystych wapiennych lub przewapnowanych występuje niedostatek boru. W ostatnich latach dość często obserwuje się, zwłaszcza u jabłoni i grusz, deformacje owoców, zewnętrzne i wewnętrzne zbrunatnienie lub skorkowacenie. Objawy te obserwuje się niekiedy na młodych zawiązkach, które rozwijają się z opóźnieniem i dość często opadają. Nadmiar boru w naszych sadach nie występuje.

DAWKI NAWOZÓW I SPOSOBY ICH DOSTARCZENIA ROŚLINOM

Dzięki nawożeniu uzupełniane jest zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe. Tam, gdzie nawożenie sadu jest niewłaściwe i w sadach przenawożonych obserwuje się obniżenie jakości i wysokości plonu. Zasobność gleby w podstawowe składniki pokarmowe można ocenić na podstawie analizy chemicznej gleby, którą wykonują na zlecenie okręgowe stacje chemiczno-rolnicze. Przy opracowaniu zaleceń nawozowych konieczne jest jednak uwzględnienie również aktualnego stanu odżywiania roślin. W tym celu wykonuje się analizę chemiczną liści, a czasem i owoców.
Analiza chemiczna gleby i liści oraz obserwacje wielkości przyrostów, wielkości plonu, wielkości i jakości owoców pozwalają na tzw. kontrolowane nawożenie.
W przypadku braku możliwości wykonania odpowiednich analiz można się posługiwać wartościami wskazanymi w tabelach. Do momentu, gdy drzewa nie wejdą w okres owocowania, nawozy stosuje się oddzielnie, pod każde drzewko.
Obecnie jednak w sadach o dużej liczbie drzew na 1 ha, już w drugim lub trzecim roku stosuje się nawożenie całych pasów w pobliżu drzew, a nawet całej powierzchni sadu.

Nawożenie drzew owocowych terminy.

Nawozy fosforowe i potasowe najczęściej dostarcza się do gleby jednorazowo na jesieni lub wczesną wiosną.

Nawożenie drzew owocowych jesienią.

Nawozy azotowe działające wolno (np. mocznik) lepiej jest stosować jesienią.

Nawożenie drzew owocowych wiosną.Jaki nawóz do sadu na wiosne?

Natomiast szybko działające (np. saletra amonowa) daje się najczęściej wiosną, dwukrotnie: połowę bardzo wczesną wiosną i drugą połowę po kwitnieniu drzew.
W razie obserwowanych objawów niedoboru składników pokarmowych, w ostatnich latach oprócz nawożenia doglebowego, coraz częściej stosuje się nawożenie dolistne drzew owocowych. Niektóre z nawozów mogą być bardzo szybko pobierane przez liście i tą drogą zaopatrywać całe drzewo w dany składnik.
Najczęściej stosuje się w ten sposób mocznik w stężeniu 0,3-0,5°/0. Dostarcza się go w okresie od połowy maja do końca czerwca, gdy liście mają już dużą powierzchnię. Oprócz mocznika dolistnie można stosować także siarczan magnezowy, chlorek wapnia oraz mikroelementy.

ZNACZENIE MIKROELEMENTÓW I ICH STOSOWANIE

W sadach intensywnie nawożonych i przy dużej liczbie drzew na jednostce powierzchni oraz wysokich, corocznych plonach, szybko dochodzi do wyczerpania mikroelementów, czyli składników pobieranych przez rośliny w bardzo małych ilościach, lecz niezbędnych do prawidłowego wzrostu i dobrego wykształcenia owoców.
Dlatego też obecnie tak ważne jest właściwe nawożenie w sadzie mikroelementami. Mogą być one w postaci mikronawozów lub niektórych wieloskładnikowych nawozów ogrodniczych, zawierających mikroelementy, stosowane doglebowo i pozakorzeniowo, czyli nawożenie dolistne drzew owocowych. Ten ostatni sposób nawożenia pozwala na szybkie usunięcie objawów braku mikroelementów.
Czasem bardzo trudno jest określić, jakiego mikroelementu brakuje drzewom owocowym, dlatego najlepiej zastosować wtedy do nawożenia na przykład płynny nawóz ogrodniczy Florovit.

Komentarze do artykułu

Dodaj komentarz

Przeczytaj również: