Dział sady
Jak i gdzie powstały truskawki fragaria, poziomka chilijska
Data: 2022-01-08, Data edycji: 2023-02-10
Powstanie truskawki fragaria ananasa, czyli obecnie dostępnej truskawki w sklepach, jest procesem długim i skomplikowanym.
Przeczytaj także: historia truskawki -> truskawka pochodzenie, terminarz prac, produkcja sadzonek, zakładanie plantacji matecznej, przygotowanie gleby i sadzonek, nawożenie przed sadzeniem, terminy i systemy sadzenia, zakładanie plantacji, sadzenie truskawek, nawożenie pogłówne, nawadnianie, koszenie liści, szkodniki kwieciak , szkodniki mątwik , choroby mączniak , choroby werticylioza
Poziomkę chilijską przywiózł do Europy Francuz Frezier. Jak do tego doszło, możesz się dowiedzieć z tego artykułu: truskawka pochodzenie
Do zapylania poziomki chilijskiej (Fragaria chiloensis) używano obok poziomki wysokiej także poziomkę wirginijską (Fragaria virginiana). Trzeba było tylko dobrać odmiany kwitnące późno, bowiem poziomka chilijska kwitnie tylko 20-40 dni po zakwitnięciu wirginijskiej. Tak więc jest bardziej pewne, że do krzyżowania się obu gatunków dochodziło już we Francji, a więc w kraju, do którego poziomka chilijska dotarła najpierw.
Aby z tego zapylenia powstały truskawki fragaria, należało, drobnostka, wysiać nasiona uzyskane z owoców poziomki chilijskiej.
I oto pytanie zasadnicze- kto tego dokonał po raz pierwszy? Może przyszłość przyniesie odpowiedź na to pytanie. Na razie nie wiemy. Na ogół przyjmuje się, że dokonali tego Holendrzy. Poziomka chilijska daje liczne rozłogi i z jednej rośliny już po roku można uzyskać kilkadziesiąt nowych.
Ogrody botaniczne prowadziły ożywioną wymianę- już w 6 lat od przywiezienia poziomki z Chile notowana jest ona w Holandii. Naturalna hybrydyzacja obu gatunków poziomek mogła więc mieć miejsce także i tutaj. Ale równie dobrze Holendrzy mogli wysiać nasiona przesłane lub przywiezione z Brestu. Dzisiaj możemy tylko przypuszczać.
Jedno wydaje się pewnie: krzyżówka obu gatunków dokonała się przypadkowo. Wskazuje na to początkowa łacińska nazwa truskawki figurująca w katalogach kupców holenderskich- Fragaria chiloensis ananaeformis (poziomka chilijska o kształcie ananasa).
Wynika z tego, że początkowo nie znano truskawki. Wyjaśnił to dopiero w 1766 roku Antoni Duchesne. Ale ten ananas w nazwie już pozostał i dzisiaj truskawka nazywa się fragaria ananasa, jako że ma nie tylko jego kształt, ale także zapach i smak.
Wracając jednak do sprawy hybrydyzacji obu poziomek, można postawić pytanie następujące. Dlaczego małżeństwo poziomek amerykańskich musiało się odbyć w dalekiej Europie, a nie dokonało się w Ameryce? Pytanie z tym bardziej uzasadnione, że poziomka chilijska występuje także w Ameryce Północnej. Odpowiedź jest dość prosta. Poziomki te oddzielane są od siebie terytorialnie.
W Ameryce Północnej poziomka chilijska występuje od wybrzeża Kalifornii aż do Alaski, ale jej zasięg w głąb lądu nigdy nie przekracza 1 kilometr. Natomiast poziomka wirginijska zwana w USA poziomką łąkową, porasta łąki i pastwiska wschodniej części kraju-od stanu Louizjana i Georgia na południu do Dakoty na zachodzie i do Zatoki Hudsona na północy.
Dlatego poziomki te nie mogą w Ameryce wzajemnie się zapylać i truskawka fragaria tu nie powstała.
Dodatkową jeszcze ku temu przeszkodą jest występowanie trzeciej poziomki amerykańskiej, która zajmuje tereny graniczne, nie zasiedlane przez poziomkę chilijską (Fragaria chiloensis) i poziomkę wirginijską (Fragaria virginiana).
Jest nią fragaria ovalis, która może krzyżować się ze swoimi sąsiadkami. I naturalne hybrydy można znaleźć w USA, ale potomstwo Fragaria chinensis i Fragaria ovalis jest podobne do pierwszej, a potomstwo Fragaria virginiana i Fragaria ovalis jest podobne do drugiej poziomki i takie krzyżówki też nie mogły stworzyć truskawki.
Tak więc do powstania truskawki najbardziej przyczynili się Francuzi. To Francuz pierwszy przywiózł do Europy poziomki chilijskie. To z Francji zawędrowała ona do wielu ogrodów Europy. To Francuz Antoni Duchesne- będąc autorytetem w klasyfikacji gatunków poziomek- pierwszy zidentyfikował rodziców truskawki. Ale dzięki talentowi ogrodników i kupców holenderskich pierwsze hybrydy poziomki chilijskiej i wirginijskiej dotarły do wielu krajów Europy. Jest to więc istotny wkład Holendrów w historię truskawki.
Jak przygotować glebę pod truskawki i jak je pielęgnować omawia ten artykuł-> zakładanie plantacji truskawek
Trzecim narodem, którego ogrodnicy zapisali się bardzo chwalebnie w rozwoju truskawki byli Anglicy. To w Anglii powstały pierwsze doskonałe na ówczesne warunki odmiany, które zapoczątkowały hodowlę truskawki w Europie i później w Ameryce. To Anglicy pierwsi zauważyli, że używając kłopotliwej w uprawie poziomki chilijskiej jako jednego z rodziców, można uzyskać ciekawe i bardzo zróżnicowane potomstwo dziedziczące odporność na mróz, twardość, barwę owoców poziomki wirginijskiej oraz wielkość owoców poziomki chilijskiej. Anglicy też pierwsi zaczęli krzyżówki na dużą skalę i stworzyli podstawy techniki hodowlanej. Tomasz Knight, założyciel, a później długoletni prezydent Angielskiego Towarzystwa Ogrodniczego oraz Tomasz Laxton, to pionierzy prac hodowlanych nad truskawką. Do nich dołączyli także inni ogrodnicy angielscy, którzy nie tylko uprawiali truskawki, ale znajdowali także przyjemność w prowadzeniu nowych odmian.
Tak więc poziomki były prezydentem Nowego Świata, ale stary nie pozostał dłużny Ameryce. Podarował jej truskawkę. Amerykanie, nie tylko że prezent przyjęli, ale znacznie go ulepszyli. I to jest kolejny wkład, czwartego już narodu w rozwój truskawki.
Odmiany i gatunki angielskie, choć liczne miały bardzo poważną wadę. Nie były wystarczające mrozoodporne w warunkach klimatu wschodnich stanów USA. Jak na warunki dużego kraju owoce były też za miękkie i za delikatne w transporcie.
Poprawienia tych cech było początkowo głównym zadaniem amerykańskich hodowców. Wywiązali się z niego znakomicie i przejęli światowy prymat w rozmachu programów hodowlanych truskawki. Dzisiaj chodzi już nie tylko o twarde owoce, ale także o rośliny odporne na szarą pleśń. Zabiega się o odmiany odporne na choroby korzeni i liści, ale szuka się także takie, które byłyby przystosowane do mechanicznego zbioru. Pracuje się nad odmianami odpornymi na przędziorki, wprowadza się także obojętne na długość dnia i owocujące przez wiele miesięcy.
Ten rozmach i uzyskane efekty hodowlane to splot szeregu czynników. Składa się na to wieloletnie doświadczenie (pierwsze planowane krzyżówki wykonano w USA w 1834 roku), jak i bogactwo występujących w naturalnym środowisku klonów poziomek. Pomagała w tym liczebność ogrodników i świetna organizacja pracy.
Kiedy w okresie powojennym Anglicy uprawiali truskawki na plantacjach handlowych o powierzchni prawie 11000 hektarów, Polacy znali te owoce tylko z ogródków przydomowych.
Obecnie truskawka zawojowała cały świat i wszyscy rozkoszują się jej smakiem i aromatem, ale trzeba pamiętać, ile trudu kosztowało doprowadzenie do obecnego jej wyglądu i smaku.
Truskawki fragaria powstały ze skrzyżowania poziomki chilijskiej z innymi gatunkami poziomek.
Przeczytaj także: historia truskawki -> truskawka pochodzenie, terminarz prac, produkcja sadzonek, zakładanie plantacji matecznej, przygotowanie gleby i sadzonek, nawożenie przed sadzeniem, terminy i systemy sadzenia, zakładanie plantacji, sadzenie truskawek, nawożenie pogłówne, nawadnianie, koszenie liści, szkodniki kwieciak , szkodniki mątwik , choroby mączniak , choroby werticylioza
Poziomkę chilijską przywiózł do Europy Francuz Frezier. Jak do tego doszło, możesz się dowiedzieć z tego artykułu: truskawka pochodzenie
Do zapylania poziomki chilijskiej (Fragaria chiloensis) używano obok poziomki wysokiej także poziomkę wirginijską (Fragaria virginiana). Trzeba było tylko dobrać odmiany kwitnące późno, bowiem poziomka chilijska kwitnie tylko 20-40 dni po zakwitnięciu wirginijskiej. Tak więc jest bardziej pewne, że do krzyżowania się obu gatunków dochodziło już we Francji, a więc w kraju, do którego poziomka chilijska dotarła najpierw.
Aby z tego zapylenia powstały truskawki fragaria, należało, drobnostka, wysiać nasiona uzyskane z owoców poziomki chilijskiej.
I oto pytanie zasadnicze- kto tego dokonał po raz pierwszy? Może przyszłość przyniesie odpowiedź na to pytanie. Na razie nie wiemy. Na ogół przyjmuje się, że dokonali tego Holendrzy. Poziomka chilijska daje liczne rozłogi i z jednej rośliny już po roku można uzyskać kilkadziesiąt nowych.
Ogrody botaniczne prowadziły ożywioną wymianę- już w 6 lat od przywiezienia poziomki z Chile notowana jest ona w Holandii. Naturalna hybrydyzacja obu gatunków poziomek mogła więc mieć miejsce także i tutaj. Ale równie dobrze Holendrzy mogli wysiać nasiona przesłane lub przywiezione z Brestu. Dzisiaj możemy tylko przypuszczać.
Jedno wydaje się pewnie: krzyżówka obu gatunków dokonała się przypadkowo. Wskazuje na to początkowa łacińska nazwa truskawki figurująca w katalogach kupców holenderskich- Fragaria chiloensis ananaeformis (poziomka chilijska o kształcie ananasa).
Wynika z tego, że początkowo nie znano truskawki. Wyjaśnił to dopiero w 1766 roku Antoni Duchesne. Ale ten ananas w nazwie już pozostał i dzisiaj truskawka nazywa się fragaria ananasa, jako że ma nie tylko jego kształt, ale także zapach i smak.
Wracając jednak do sprawy hybrydyzacji obu poziomek, można postawić pytanie następujące. Dlaczego małżeństwo poziomek amerykańskich musiało się odbyć w dalekiej Europie, a nie dokonało się w Ameryce? Pytanie z tym bardziej uzasadnione, że poziomka chilijska występuje także w Ameryce Północnej. Odpowiedź jest dość prosta. Poziomki te oddzielane są od siebie terytorialnie.
W Ameryce Północnej poziomka chilijska występuje od wybrzeża Kalifornii aż do Alaski, ale jej zasięg w głąb lądu nigdy nie przekracza 1 kilometr. Natomiast poziomka wirginijska zwana w USA poziomką łąkową, porasta łąki i pastwiska wschodniej części kraju-od stanu Louizjana i Georgia na południu do Dakoty na zachodzie i do Zatoki Hudsona na północy.
Dlatego poziomki te nie mogą w Ameryce wzajemnie się zapylać i truskawka fragaria tu nie powstała.
Dodatkową jeszcze ku temu przeszkodą jest występowanie trzeciej poziomki amerykańskiej, która zajmuje tereny graniczne, nie zasiedlane przez poziomkę chilijską (Fragaria chiloensis) i poziomkę wirginijską (Fragaria virginiana).
Jest nią fragaria ovalis, która może krzyżować się ze swoimi sąsiadkami. I naturalne hybrydy można znaleźć w USA, ale potomstwo Fragaria chinensis i Fragaria ovalis jest podobne do pierwszej, a potomstwo Fragaria virginiana i Fragaria ovalis jest podobne do drugiej poziomki i takie krzyżówki też nie mogły stworzyć truskawki.
Truskawki fragaria opis powstania.
Tak więc do powstania truskawki najbardziej przyczynili się Francuzi. To Francuz pierwszy przywiózł do Europy poziomki chilijskie. To z Francji zawędrowała ona do wielu ogrodów Europy. To Francuz Antoni Duchesne- będąc autorytetem w klasyfikacji gatunków poziomek- pierwszy zidentyfikował rodziców truskawki. Ale dzięki talentowi ogrodników i kupców holenderskich pierwsze hybrydy poziomki chilijskiej i wirginijskiej dotarły do wielu krajów Europy. Jest to więc istotny wkład Holendrów w historię truskawki.
Jak przygotować glebę pod truskawki i jak je pielęgnować omawia ten artykuł-> zakładanie plantacji truskawek
Trzecim narodem, którego ogrodnicy zapisali się bardzo chwalebnie w rozwoju truskawki byli Anglicy. To w Anglii powstały pierwsze doskonałe na ówczesne warunki odmiany, które zapoczątkowały hodowlę truskawki w Europie i później w Ameryce. To Anglicy pierwsi zauważyli, że używając kłopotliwej w uprawie poziomki chilijskiej jako jednego z rodziców, można uzyskać ciekawe i bardzo zróżnicowane potomstwo dziedziczące odporność na mróz, twardość, barwę owoców poziomki wirginijskiej oraz wielkość owoców poziomki chilijskiej. Anglicy też pierwsi zaczęli krzyżówki na dużą skalę i stworzyli podstawy techniki hodowlanej. Tomasz Knight, założyciel, a później długoletni prezydent Angielskiego Towarzystwa Ogrodniczego oraz Tomasz Laxton, to pionierzy prac hodowlanych nad truskawką. Do nich dołączyli także inni ogrodnicy angielscy, którzy nie tylko uprawiali truskawki, ale znajdowali także przyjemność w prowadzeniu nowych odmian.
Tak więc poziomki były prezydentem Nowego Świata, ale stary nie pozostał dłużny Ameryce. Podarował jej truskawkę. Amerykanie, nie tylko że prezent przyjęli, ale znacznie go ulepszyli. I to jest kolejny wkład, czwartego już narodu w rozwój truskawki.
Truskawka gatunki
Odmiany i gatunki angielskie, choć liczne miały bardzo poważną wadę. Nie były wystarczające mrozoodporne w warunkach klimatu wschodnich stanów USA. Jak na warunki dużego kraju owoce były też za miękkie i za delikatne w transporcie.
Poprawienia tych cech było początkowo głównym zadaniem amerykańskich hodowców. Wywiązali się z niego znakomicie i przejęli światowy prymat w rozmachu programów hodowlanych truskawki. Dzisiaj chodzi już nie tylko o twarde owoce, ale także o rośliny odporne na szarą pleśń. Zabiega się o odmiany odporne na choroby korzeni i liści, ale szuka się także takie, które byłyby przystosowane do mechanicznego zbioru. Pracuje się nad odmianami odpornymi na przędziorki, wprowadza się także obojętne na długość dnia i owocujące przez wiele miesięcy.
Ten rozmach i uzyskane efekty hodowlane to splot szeregu czynników. Składa się na to wieloletnie doświadczenie (pierwsze planowane krzyżówki wykonano w USA w 1834 roku), jak i bogactwo występujących w naturalnym środowisku klonów poziomek. Pomagała w tym liczebność ogrodników i świetna organizacja pracy.
Kiedy w okresie powojennym Anglicy uprawiali truskawki na plantacjach handlowych o powierzchni prawie 11000 hektarów, Polacy znali te owoce tylko z ogródków przydomowych.
Obecnie truskawka zawojowała cały świat i wszyscy rozkoszują się jej smakiem i aromatem, ale trzeba pamiętać, ile trudu kosztowało doprowadzenie do obecnego jej wyglądu i smaku.
Komentarze do artykułu
Przeczytaj również:
Truskawka pochodzenie,jak truskawka fragaria x ananasa dotarła do Europy Ciekawa historia- przyjechała z Ameryki i pochodzi od poziomki
Truskawka hodowla plantacji matecznej, truskawki uprawa rozsada Produkcja sadzonek wolnych od chorób i szkodników, nawadnianie, przedplon, przyspieszenie i zwiększenie ilości.
Wszystko o uprawie truskawek, sterowana uprawa truskawki, mateczniki Co należy zrobić, aby własna rozsada truskawek była wysokiej jakości.
Ogród truskawka. Uprawa truskawek gleba i sadzonki. Jak przewozić sadzonki, jakie będzie najlepsze miejsce na nową plantację, jakie rośliny na przedplon?