Uprawa kapusty białej

Ten artykuł jest podzielony na części. Kliknięcie w link poniżej przenosi czytelnika do wybranego zagadnienia:
Kapusta wczesna w gruncie >> pod folią >> średnio wczesnej i późnej w gruncie >> Przechowywanie kapusty

Rośliny warzywne zaliczane do kapustnych należą do rodziny krzyżowych. Kapusta ogrodowa pochodzi od dzikiej kapusty, która rośnie na wapiennych wybrzeżach Francji i Anglii. Dzięki obcopylności dzikiej kapusty wyhodowano nowe gatunki, których tylko kwiat, owoc łuszczyna i nasiona pozostały prawie bez zmian, natomiast części użytkowe uległy zróżnicowaniu.
Początkowo uprawiane były formy bezgłówkowe jak jarmuż i kapusta pastewna. Z chwilą wyhodowania kapusty głowiastej znaczenie warzyw kapustnych w odżywianiu ludzi wzrosło tak dalece, że stały się one grupą najpowszechniej uprawianą i spożywaną.

Kapusta rodzaje. Do najczęściej uprawianych należą: kapusta głowiasta biała, kapusta głowiasta czerwona, kapusta włoska, kapusta brukselska, jarmuż, kalarepa, kalafiory i brokuł.
Wszystkie rośliny z tej rodziny najlepiej rosną i rozwijają się w klimacie umiarkowanym, o latach chłodnych i wilgotnych. Są dość wytrzymałe na przymrozki wiosenne. Niektóre z nich, np. kapusta brukselska i jarmuż, po osiągnięciu wielkości handlowej wytrzymują kilkustopniowe mrozy.
Ze względu na dużą powierzchnię liści i szybkie parowanie wymagają dość dużych ilości wody. Na glebach lekkich i przy małej ilości opadów lub niedostatecznym podsiąkaniu wody gruntowej dają małe plony. Pobierają duże ilości składników pokarmowych, zwłaszcza azotu. Uprawia się je z rozsady, przeważnie w pierwszym roku po oborniku.
Z wyjątkiem brokuła i kalafiora są to rośliny dwuletnie. Do rozwoju generatywnego i dobrego zawiązania nasion wymagają obniżonej temperatury.

Choroby i szkodniki są opisane tutaj -> Kapusta szkodniki

Kapusta ogrodowa. Wiadomości ogólne. Opis botaniczny. Kapusta właściwości.

Kapusta właściwości. Jest rośliną dwuletnią. Nasiona ma drobne, kuliste, brunatno czarne w 1 gramie znajduje się 300-350 nasion. Zdolność kiełkowania zachowują przez 4-5 lat. W temperaturze powyżej 6°C nasiona kiełkują po 3 dniach.
Liście mają kształt sercowaty. Liście właściwie są okrągłe, pokryte sinawym nalotem woskowym. Korzenie mogą sięgać na głębokość 1,5 m. Rośnie bardzo szybko. Gdy rozrosną się liście, następuje zahamowanie wzrostu wierzchołka pędu, a wyrastające wciąż młode liście zaczynają zwijać się ku środkowi, tworząc główkę. Twarda zwinięta główka stanowi część- jadalną.
Po uformowaniu się twardej główki pęd wierzchołkowy rośnie nadal, toteż główka pęka.
Kapusta odmiany. Główki odmian wczesnych pękają zaraz po stwardnieniu, odmian późnych w czasie przechowywania albo po posadzeniu do gruntu.
Kapusta, która zwinęła główkę lub ma dobrze rozwiniętą rozetę liści, przetrzymywana 2-3 miesiące w temperaturze od 0 do 10°G, wydaje po posadzeniu do gruntu pęd kwiatostanowy, wysokości do 1,5 m. Kwiaty są żółte. Po zapyleniu kwiatów przez owady zawiązują się owoce łuszczyny.

Wartość energetyczna i biologiczna.

Kapusta wartości odżywcze. Wartość energetyczna jest mała: 100 g kapusty dostarcza organizmowi około 30 kalorii. Zawiera średnio 91% wody. Zawartość substancji azotowych około 1,8% białka, 3% związków bezazotowych, 2-3% cukrów, prawie 1% składników mineralnych, w tym znaczne ilości wapnia, fosforu i potasu. Kapusta witaminy- zawiera prawie wszystkie podstawowe witaminy.
Łatwość uprawy, duże plony, możliwość przechowywania w stanie świeżym przez zimę i łatwość konserwowania (kiszenie) spowodowały, że kapusta należy w Polsce do podstawowych warzyw.

Uprawa kapusty białej. Wymagania klimatyczne i glebowe.

Kapusta biała właściwości. Jest rośliną o małych wymaganiach cieplnych. Dobrze ukorzeniona i zahartowana rozsada znosi temperaturę do -3, a nawet do -5°C. Jesienią dorośnięte główki wytrzymują dobrze przymrozki do — 8°C. Najlepiej rośnie w temperaturze 14-18°C, powyżej 30°C nie zwiją główek. Należy do roślin, silnie reagujących na długość dnia. Krótki dzień wpływa hamująco na Wiązanie główek. Brak dostatecznej ilości światła powoduje silne wyciąganie się rozsady, jak również słabe wiązanie główek.
Wymaga dużej wilgotności gleby i powietrza. Dla odmian wczesnych korzystne są deszcze w maju i czerwcu, dla późnych w drugiej połowie lata.
Hodowla kapusty. Pod uprawę kapusty wczesnej wybieramy gleby w dobrej kulturze, żyzne, zasobne-w próchnicę i składniki pokarmowe, ciepłe (mocne szczerki gliniaste, lessy próchniczne, czarnoziemy i czarne ziemie), jeśli to możliwe pola z wystawą południową. W okolicach, gdzie jest mało opadów wiosną, kapustę wczesną trzeba nawadniać co najmniej 2-3 razy w okresie wegetacji. Wpłynie to na wcześniejsze zawiązywanie główek i wzrost plonu. Na glebach niżej położonych, podmokłych uzyskuje się w latach suchych bardzo dobre plony, natomiast w latach deszczowych uprawa kapusty wczesnej na takich glebach może być zawodna.
Kapusta gatunki. Gleba pod uprawę kapusty średnio wczesnej i późnej nie musi być w tzw. kulturze ogrodniczej, byłe była zasobna w składniki pokarmowe i niekwaśna (pH 6,5). Kapusta późna udaje się dobrze, na madach, lżejszych i cięższych glebach gliniastych oraz na niskich torfach uprawnych. Pod uprawę kapusty później odpowiednie są tereny graniczące z łąkami lub niskie tereny zalewane na wiosnę przez wodę z roztopów. Na glebach lekkich kapusta późna rośnie źle i daje bardzo niskie plony, szczególnie w latach suchych.

Kapusta średnio wczesna i późna w gruncie

Jesienią przed orką przedzimową należy wysiać dwie trzecie dawki nawozów fosforowych, a na terenach nie -zalewanych przez wody wiosną — również połowę dawki nawozów potasowych. Pozostałą ilość nawozów fosforowych i potasowych oraz nawozy azotowe daje się przed kultywatorowaniem wiosennym, nawozy azotowe stosuje się w takiej ilości jak pod kapustę wczesną, ale nawożenie pogłówne stosuje się 2 razy, a na glebach słabszych nawet 3 razy. Po kultywatorowaniu pole się bronuje.

Uprawa kapusty późnej.

Rozsada kapusty- produkcja.

Kapusta głowiasta biała uprawa. Rozsadę produkuje się na rozsadniku, który należy co roku zakładać w innym miejscu i nigdy nie siać jej po brukwi. Nasiona, zwłaszcza odmian bardzo późnych, wysiewa się wcześnie na wiosnę, gdy tylko można przygotować rozsadnik. Nasiona w ilości 3-4 g na 1 m2 wysiewa się w rzędy odległe o 8-10 cm, przy siewie siewnikiem o 15 cm. Aby wyprodukować rozsadę do obsadzenia powierzchni 1 ha, trzeba wysiać 600 g nasion o normalnej zdolności kiełkowania. Jeżeli jest sucho, rozsadnik należy podlewać. Gdy tylko zaczyna wschodzić, opryskuje się ją lub opyla dla ochrony przed pchełkami preparatem owadobójczym. W okresie wzrostu rozsady co najmniej raz należy ją odchwaścić. Dobrze jest na 7-10 dni przed sadzeniem zasilić rozsadę saletrą amonową w ilości 1,5-2 kg na 100 m2.
Rozsadę sadzi się w pole w drugiej połowie maja i na początku czerwca, a Odmiany średnio wczesne, nawet do lipca. Na glebach żyznych lub dobrze nawożonych kapustę sadzi się później. Jeśli odmiany późne sadzi się wcześnie, szczególnie na glebach żyznych, to w latach deszczowych główki dorastają za wcześnie i pękają.

Sadzenie i zabiegi pielęgnacyjne.

Kapusta głowiasta uprawa. Przygotowane pole znaczy się w odległościach 60X69 cm, a pod odmiany słabo rosnące, jak Zimowa z Mor, 50X50 cm. Do sadzenia należy wybrać dzień pochmurny, a w razie długotrwałej pogody słonecznej- sadzić rozsadę po południu i zaraz ją podlewać. Jeżeli nie ma możliwości podlewania, dobrze jest przed sadzeniem zanurzyć korzenie kapusty w papce z gliny i krowieńca z dodatkiem Owadziaka.
Kapusta uprawa nawozenie. W czasie wzrostu zasila się ją azotem: pierwszy raz po przyjęciu się rozsady, rozsypując wokół roślin saletrę amonową w ilości 50 kg/ha, a drugi raz wzdłuż rzędów, gdy liście kładą się na ziemi w ilości 100-150 kg/ha. Można dać jednocześnie sól potasową 50%- 150 kg/ha. Jeśli liście są jasnozielone, trzeba zasilić rośliny saletrą po raz trzeci. Przy uprawie odmian późnych można to zrobić nawet na początku września. Inne zabiegi pielęgnacyjne — jak przy uprawie kapusty wczesnej
Zbiór i przygotowanie do sprzedaży. We wrześniu i październiku masa główek odmian późnych zwiększa się najszybciej, nawet o 2% dziennie. Przymrozki do -8°C powodują zmniejszenie się główek i gorsze przechowywanie.
Kapustę późną zbiera się zazwyczaj na początku listopada. Kapusta przeznaczona do przechowywania powinna być wycinana z 4-6 liśćmi ochronnymi. A przeznaczona do bezpośredniej sprzedaży po 15 października może nie mieć liści ochronnych.

Przechowywanie kapusty.

Kapusta głowiasta uprawa. Do przechowywania przeznacza się główki- odmian dobrze się przechowujących, ścisłe, nie popękane, nieuszkodzone przez gąsienice, z 4-6 liśćmi. Można też wyrywać główki z korzeniami i pozostawiać prawie wszystkie liście. Kapusty najlepiej przechowuje się w specjalnych przechowalniach w temperaturze od 0 do 0,5°C i wilgotności od 85 do 90%. W przechowalniach główki z 2-4 liśćmi ochronnymi umieszcza się w klatkach lub układa w pryzmy.
Jeżeli zamierza się przechowywać kapustę krótko, np. nie dłużej niż 1 miesiąc, to można ułożyć główki w nieduże pryzmy w polu, okryć słomą lub łęcinami i brać stopniowo do sprzedaży.

Kopcowanie kapusty.

Na terenie nie podmokłym, suchym, kopie się doły głębokości 25-40 cm i szerokości 1,2-1,5 m. Kapustę z liśćmi ochronnymi układa się główka przy główce, głąbami do góry, w 3-4 warstwach i obsypuje warstwą ziemi grubości 5-10 cm. Po pierwszych mrozach, gdy ziemia na kopcu zmarznie, okrywa się go warstwą słomy lub liści grubości do 30 cm i przysypuje cienką warstwą ziemi. Podczas bardzo silnych mrozów można dodatkowo okryć kopiec obornikiem lub śniegiem. Korzystniej wpływa na przechowywanie kapusty lekkie zamarznięcie kopca niż utrzymywanie w nim za wysokiej temperatury.

Dołowanie kapusty.

Znacznie lepiej przechowuje się kapusta zadołowana. Wyoruje się pługiem szeroką skibę i na dnie bruzdy układa się główki rzędem jedna obok drugiej, korzeniami do góry, i przykrywa następną szeroką skibą, po czym w powstałą bruzdę układa się drugi rząd kapusty itd. Tak przygotowane 3-4 rzędy obsypuje się dodatkowo warstwą ziemi grubości 15 cm. Z nadejściem mrozów całość przykrywa się 20 centymetrową warstwą słomiastego obornika lub liści. Kapustę wydobywa się zazwyczaj na wiosnę lub w czasie odwilży. Po odcięciu korzeni i usunięciu liści zewnętrznych kapusta jest gotowa do sprzedaży.

Komentarze do artykułu

Dodaj komentarz

Przeczytaj również: